Bahâullah Mirza Hüseyin Ali Nuri (1817-1892)'nin
kurduğu batıl bir mezhep.
Bâb lâkabıyla tanınan Mirza Ali Muhammed 1844
yılı Mayıs ayında insanlığa yeni bir haber getirdiğini bildirip,
Bâbilik* mezhebini kurdu. Devlet güçlerine başkaldırmaları sonucu
Bâbilerin birçokları öldürüldü. Bâb Mirza Ali Muhammed 1850 yılının
Temmuz ayında irtidat suçuyla Tebriz'de kurşuna dizildi.
Bâb'ın yakınlarından olduğunu ileri süren Mirza
Hüseyin Ali, Bâb tarafından haber verilen ve zuhur edeceği
bildirilen kişinin kendisi olduğunu açıklayıp, bu mezhebi Bahâilik
adıyla yeniden faaliyete geçirdi.
Bâbilerin İran şahı Nasirûddin'e karşı
giriştikleri bir suikast teşebbüsünden sonra Mirza Hüseyin Ali
İran'da tutunamayınca, Osmanlılar'a sığındı. Bir müddet Edirne'de
ikamet etti. Burada sapık inançlarını yaymaya çalışınca Akka'ya
sürgün edildi.
Bahâullah, davet ettiği dinin yeni bir din
olduğunu, Allah'ın kendisine hulûl ettiğini ve her şeyi kendisine
vahyettiğini iddia ediyordu. Bu inanç ve mezhebini "el-Kitâbü'l-Akdes"
adını taşıyan eserinde topladı. Kendisinin gaybı bildiğini söyler ve
vuku bulacak bir takım haberler verirdi. Ölümünden sonra büyük oğlu
Abbas, Mısır, Avrupa ve Amerika'yı dolaşarak gezdiği yerlerde
Bahâîliği yaymağa çalıştı.
Bahâîlik üzerinde Babîliğin, Bâtınîliğin,
Hurûfîliğin ve Hristiyanlığın açık etkileri görülmektedir.
Bahâîliğin temel ilkesi genel bir dilin konuşulması ve genel bir
yazının kullanılmasıdır. Din birliği esas olup dünya tek vatan,
insanlar da bu vatanın vatandaşıdır. Vahiy süreklidir. Kimseye
kötülük yapmamak, mütevâzi olmak şarttır. Dünya barışının sağlanması
zorunludur. Haksızlığı önlemek için haksızlık yapana karşı bütün
insanların birleşmesi gerekmektedir. Kadınların hak ve hukukunu
gözetmek esastır.
Her Bahâî bir defaya mahsus olmak üzere malının
19/1'ini vergi olarak cemaate öder. İki kadından fazlasıyla evlenmek
yasaktır. Boşanma asla caiz değildir. Ancak eşlerden biri kadınlık
veya erkeklik görevini yapamıyorsa o zaman boşanmak mümkündür. İddet
beklemek gibi bir şart söz konusu değildir. Boşanan bir kadın hemen
ertesi gün evlenebilir. Cenaze namazları dışında cemaatle namaz
kılmak yoktur. İbadet için müslümanlar gibi abdest alırlar.
Ayrıca cünüplük için de yıkanırlar. İbadet için
kıbleleri Hayfa şehridir. Günde üç defa ibadet edilir. Yılda ondokuz
gün oruç tutarlar. Bu oruçları İslâm'da olduğu gibi değil, sadece
bir perhizden ibarettir. Hac ibadetine benzer ve yalnız erkeklere
farz olan bir ibadetleri olup adına hacc diyorlar. Bu hacc
ibadetlerini de Bahâullah'ın Akka'daki mezarını ziyaretle yaparlar.
Ayrıca bunun belli bir zamanı yoktur. Herkesin istediği zamanda bu
ziyaretini yapması mümkündür. Bu dinlerinde haram ve helâl işleri
kimse tarafından belirlenmiş değildir. Herkes kendi istek ve
mantığına göre yaşantısını düzenleme hakkına sahiptir.
Bahâî takvimine göre bir yılda ondokuz ay vardır.
Her ay ondokuz gündür. Normal yılların hesaplanması 19x19+4 şeklinde,
artık yılların hesaplanması 19x19+5 şeklindedir. Ondokuz günde bir
kez ziyafet toplantıları yapılır.
İngiltere, Almanya, İsviçre, Türkistan ve
Amerika'da Bahâîlik'le ilgili yayınlar yapılmaktadır. Amerika'da iki
yılda bir "Bahâî World" (Bahâî Dünyası) adıyla yayınlanan bir
yıllıkları vardır.
Avrupa, Amerika, Avustralya ve Asya'nın çeşitli
ülkelerinde Rûhânî Mahfil adı verilen ve dokuz kişilik bir kuruldan
oluşan Bahâî dernekleri ve toplantı merkezleri ile Washington da
büyük bir mâbedleri vardır. Bahâilik, İslâm ülkelerindeki dirilişi,
canlanışı önleme amacını taşımaktadır. Emperyalist Batı rejimlerinin
ilgi ve desteği de bundan dolayıdır.
Bahâîliğin genel merkezi İsrâil'in Hayfa
kentindedir.
Cemil ÇİFTÇİ
