help.gif (7558 Byte) Olmak Ya da Olmamak help.gif (7558 Byte)

Insan varolussal sahada yani zaman içindeki yasantisi boyunca bir degerler sistemi içinde yasamak zorundadir. Bu ya insan yapisi olan, sirf insani degerler sistemidir: kapitalizm, komünizm, demokrasi, oligarsi, tiranlik....... ya da ayni zamanda insanüstü olan ilahi degerler sistemidir: Islam.

Insanligin bilinen tarihine bakildiginda onun hayatini kusatan degerler sisteminin vahyi terminoloji ile söyleyecek olursak iman-küfür, tevhid-sirk, takva-fücur, hak-batil, islam-cahiliyye karsitliginda sekillendigini görürüz.

Hak ile batilin bitmek bilmez kavgasi insanlik tarihinin vazgeçilmez bir olgusu olarak günümüze, kadar gelmis, vahye muhatap olan bizleri de bir yol ayriminda tercihle bas basa birakmistir. Tercihini haktan yana yapanlar olarak su hususu hiçbir zaman göz ardi edemeyiz: Iman ettik demekle bu is bitmiyor.

Iman, varolusun duyumsanisini, beseriyet içersinde insanogluna ve insan-i kamil olma serüvenine baslamayi ifade etmektedir. Yani insan iman sayesinde hak-batil ayriminin farkina varmakta, bu tefrikten sonra tercih ile bir yol edinmekte ve tercih ettigi yolda bu süreci yasamaya baslamaktadir.

Allah'tan geldigine ve O'na dönecegine inanan kimseler için, varolusu sekillendiren, hayati anlamlandiran ve yasama hükmeden degerler sistemi Allah'in insanliga mesaji olan Kur'an-i Kerim'de ve onu insanliga teblig eden peygamberin sünnetinde ifadesini bulmaktadir.

Islami ögretinin temel kaynagi olan Kur'an'a göre insan, iman ya da küfür arasinda tercihin yaptiktan sonra sayet imani seçmisse ona sorum-luluklar yüklenmekte, yapmasi ve yapmamasi gerekenlerle muhatap kilinmaktadir.

Biz bu yazimizda olmak ya da olmamak basligi altinda Allah'in inananlara yükledigi mükellefi-yetlere deginerek, ne olmaliyiz, ne yapmaliyiz ki Allah bizden razi olsun sorusuna cevap arayacagiz.

OLMAK

  1. Mü'minlerden olmak ( Yunus / 104 )
  2. Müslümanlardan olmak ( Yunus / 72 )
  3. Müslümanlardan ve Kur'an okuyanlardan olmak
  4. ( Neml / 91-92 )

  5. Ensarullah olmak ( Saf 14 )
  6. Rabbaniler olmak ( Al-i Imran / 79 )
  7. Secde edenlerden olmak ( Hicr / 98 )
  8. Sükredenlerden olmak ( A'raf / 144, Zümer / 66 )
  9. Sadiklarla beraber olmak ( Tevbe / 119 )
  10. Allah'a teslim olanlarin (müslümanlarin) öncüsü olmak ( En'am / 14, Zümer / 12 )
  11. Allah için hakki ayakta tutan ve adaletle sahitlik eden kimseler olmak ( Maide / 8)
  12. Insanlar üzerine sahitler olmak ( Bakara / 143, Hac / 78 )
  13. Hayra çagiran, iyiligi emredip, kötülükten sakindiranlardan olmak ( Al-i Imran / 104 )
  14. Kendi sahsi, ana-babasive akrabalari aleyhinde de olsa Allah rizasi için hakikate sahitlik yapan ve adaleti titizlikle gözetenlerden olmak ( Nisa / 135)

OLMAMAK

  1. Ümitsizlige düsenlerden olmamak (Hicr / 55 )
  2. Kafirlere arka çikanlardan olmamak ( Kasas / 86 )
  3. Mücrimlere arka çikanlardan olmamak ( Kasas / 17 )
  4. Cahillerden olmamak ( En'am / 35 )
  5. Gafillerden olmamak ( A'raf / 105 )
  6. Allah'in ayetlerini yalanlayanlardan olmamak
  7. ( Yunus / 95 )

  8. Kafirlerle beraber olmamak ( Hud / 42 )
  9. Hainlerden taraf olmamak ( Nisa / 105 )
  10. Hz. Musa'ya eziyet edenler gibi olmamak
  11. (Ahzab / 69 )

  12. Ölçüde ve tartida eksiltenlerden olmamak

( Suara / 181 )

11. Balik sahibi (Hz. Yunus) gibi (aceleci)

olmamak ( Kalem / 48 )

12. Daha önce kendilerine kitap verilenler gibi

olmamak ( Hadid / 16 )

  1. Dinleyip kulak asmadiklari halde isittik
  2. Diyenler gibi olmamak ( Enfal / 21 )

  3. Vahyin gerçekligini inkar edenlerin (kafirlerin)
  4. Öncüsü olmamak. ( Bakara / 41 )

  5. Vahyin hakikati ve Allah'tan geldigi konu-
  6. Sunda süpheye düsenlerden olmamak ( Bakara / 147, En'am / 114, Yunus / 94 )

  7. Kendilerine apaçik deliller geldikten sonra parçalanip ayriliga düsenler gibi olmamak (Al-i Imran / 105 )
  8. Kafirler gibi ve bir de savasa gidip sehid olan kimseler için "egen bizim yanimizda kalsalardi ölmezler, öldürülmezlerdi" diyenler gibi olmamak
  9. ( Al-i Imran / 156 )

  10. Allah'tan baskasina ilahlik yakistiranlardan (müsriklerden) olmamak (En'am / 14, Yunus / 105, Kasas / 87, Rum / 31 )
  11. Çalim satmak insanlara gösteris yapmak ve insanlari Allah yolundan alikoymak için harekete geçenler gibi olmamak (Enfal / 47 )
  12. Allah'i unutan ve bu yüzden de Allah'in kendilerini unuttugu kimseler gibi olmamak ( Hasr / 19)

 

Bu çalisma Arapça'daki olusu ifade eden (kane) fiilinin kur'an'daki emir ve nehiy kipleri nazar-i dikkate alinarak hazirlanmistir. Tahmin edilecegi üzere Kur'an-i Kerim'de kisiye nasil olmasi gerektigini bildiren ayetler yukaridakilerle sinirli degildir.

 

Kaynak: Ümit Doganay, Yürüyüs Üniversite Dergisi, Sayi 3, Nisan-Mayis 1999 

 

Hazirlayan: Musa Dogan